Zaćma zwana również kataraktą jest to taki stan oka, w którym na skutek stopniowej utraty przejrzystości soczewki oka dochodzi do pogorszenia widzenia. Najczęściej zaćma występuje u osób starszych – tzw. zaćma starcza i jej etiologia nie jest dokładnie wyjaśniona. Może też być spowodowana czynnikami genetycznymi, stosowanymi lekami np. sterydami lub urazem oka.
Pacjenci zgłaszają się do lekarza z pogorszeniem widzenia w nadziei zmiany okularów. Niestety zmiana korekcji okularowej nie pomaga w ogóle lub w niewystarczającym stopniu i chory kierowany jest do ośrodka wykonującego operacje zaćmy.

Opis zabiegu

W ostatnich latach dokonał się wielki postęp w chirurgii zaćmy i obecnie jest to najczęściej wykonywany i jeden z najbardziej bezpiecznych zabiegów chirurgicznych na świecie. Sam zabieg przebiega w znieczuleniu miejscowym, trwa kilkanaście minut i w krótkim czasie po zabiegu pacjent może iść do domu.

Zabieg polega na wymianie zmętniałej części soczewki za pomocą ultradźwięków (fakoemulsyfikacji) oraz wszczepieniu soczewki przejrzystej do torebki soczewki. Podczas zabiegu wykonywane jest bardzo niewielkie nacięcie oka, które nie wymaga zakładania szwów, co znacznie skraca okres gojenia i zmniejsza astygmatyzm rogówki w porównaniu ze starą metodą – zewnątrz torebkowego usunięcia zaćmy.

Przed zabiegiem wykonywane są badania określające krzywiznę rogówki i długość gałki ocznej. Jest to niezbędne do określenia mocy soczewki wczepianej do oka. Przed zabiegiem zakraplane są do operowanego oka leki rozszerzające źrenicę. Czas operacji to około 15-20 minut i zwykle odbywa się w znieczuleniu miejscowym.

Przygotowanie do zabiegu

Wszelkich informacji na temat przygotowania do zabiegu udziela lekarz podczas obowiązkowej wizyty kwalifikacyjnej.

Rekonwalescencja

Po zabiegu zakładany jest opatrunek na oko, pacjent odpoczywa krótki okres czasu po operacji (około 20-30 minut) i może zostać wypisany do domu. Opatrunek jest usuwany następnego dnia w trakcie wizyty kontrolnej.

Po operacji zaćmy może wystąpić niewielkie swędzenie, podrażnienie oka, uczucie ciała obcego. Może również występować wydzielina z oka oraz światłowstręt. Zwykle są to objawy przemijające i ustępują po paru dniach. Bezpośrednio po operacji Pacjent zakrapla leki, przepisane przez okulistę w celu przyspieszenia gojenia i zmniejszenia ryzyka infekcji. Trzeba unikać pocierania i dotykania oka. Dla ochrony oka można nosić okulary lub osłonę. W słoneczne dni wskazane są przyciemniane okulary przeciwsłoneczne. W domu należy unikać podnoszenia ciężkich przedmiotów i gwałtownego schylania się. Można spacerować, chodzić po schodach, oglądać telewizję i wykonywać lekkie prace domowe. Gojenie i stabilizacja widzenia występuje zwykle po 4-6 tygodniach od operacji.

Po operacji można wykonywać większość codziennych czynności, pomimo, że widzenie operowanym okiem jest jeszcze przymglone. U większości osób potrzeba kilku tygodni do poprawy i pełnej stabilizacji widzenia. Po wszczepieniu soczewki sztucznej większość osób obserwuje, że kolory są bardzo jasne. Wynika to z tego, że wszczepiona soczewka jest przezroczysta, natomiast soczewka naturalna ma żółtawo-brązowawy odcień. Oko w okresie kilku miesięcy przyzwyczai się do tego, że odbierane kolory są jaśniejsze. Pomocnym w tym może być stosowanie przyciemnianych okularów, zwłaszcza w okresie słonecznej pogody.
Korekcja okularowa jest zwykle wymagana do czytania. Po operacji, zwykle kilka tygodni, aż do momentu zagojenia się oka i stabilizacji widzenia, można dobrać nowe okulary do czytania. Do tego czasu można używać dotychczasowych okularów.